Nemrut Kalesi’ne uğrayan (?) veya yanından geçip giden ilk seyyah olasılıkla Anconalı Ciriacos’tur. Bu ziyaret 1447 yılından önce 1444-1446 yılları arasında gerçekleşmiş olmalıdır. Yaklaşık 400 yıl sonra Albay William Martin Leake bölgeden geçerken Strabon’un sözünü ettiği Aigai’ın da içinde bulunduğu Aiolis kentlerinin konumlarına ilişkin tatmin edici bilgi bulunmadığından kısaca söz eder. İzmir’de ikamet eden İngiliz papaz ve araştırmacı Arundell, 1828 yılının hemen öncesinde Menemen çevresinde yaptığı bir gezi nedeniyle Herodotos’un Aiol kentleri arasında saydığı Aigai’dan sadece Temnos’a yakın olması nedeniyle bahseder. Kenti ziyaret ettiğine dair herhangi bir bilgi yoktur. 1833-1837 yılları arasında tüm Batı Anadolu kıyılarını gezen Charles Texier de Aigai’dan söz etmekte ancak Nemrut Kalesi kalıntılarını görmemiş gibi bir izlenim vermektedir.

Henrich Kiepert hazırladığı haritanın Batı Anadolu kesiminde Nemrut Kalesi’ni bulunduğu yerden çok daha kuzeye yerleştirirken Bakırçay (Kaikos) vadisinde olması gereken Parthenion’u ise bu noktaya yerleştirmektedir. Ramsay’a göre Kiepert Aigai’ın Güzelhisar’da olduğunu düşünen birçok eski seyyahın izinden gitmekteydi. Nemrut Kalesi (Aigai) hakkında ilk bilgiler bölgede büyük arazilere sahip ve zaman zaman Aliağa’daki çitliğinde yaşayan Demosthenes Baltazzi tarafından verilir.

Aigai ören yerindeki ilk çalışmalar Fransız araştırmacılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Kentteki ilk araştırma 1881 yılında S. Reinach tarafından yapılmıştır. Reinach, Nemrut Kalesi’ndeki yerleşmenin ilk kez kendisi ve W.M. Ramsay tarafından incelendiğini söylemektedir. Kentteki ilk kazı çalışmaları ise 1882 yılının yaz mevsiminde Fransız araştırmacı M.A. Clerc tarafından yürütülmüştür. Clerc, nekropolis alanında yürüttüğü kazı çalışmalarında, buluntuları günümüzde Louvre Müzesi’nde korunmakta olan 450 adet mezarın kazısını gerçekleştirmiştir. Kentteki en kapsamlı çalışmalar ise Pergamon kazısı üyesi olan R. Bohn ve C. Schuchhardt tarafından yürütülmüştür.

Aigai antik kentinin bulunduğu Gün Dağı üzerine asfalt yol 2000’li yılların başında gelmiştir. Bu tarihe kadar kimse antik kentte kazı çalışmaları yürütmeye cesaret etmemiş ya da edememiştir. Aigai’daki son dönem kazıları, 2004-2016 yılları arasında, Ege Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Prof. Dr. Ersin Doğer başkanlığındaki ekip tarafından yürütülmüştür. 2017 yılından itibaren gerçekleştirilen çalışmalar ise Manisa Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Prof. Dr. Yusuf Sezgin’in başkanlığındaki bilim insanları ve öğrencilerin katılımıyla yürütülmektedir.

Scroll to Top